Ο κοινός σπίλος συνήθως είναι μικρότερος από 5χιλ (το πλάτος μία γόμας μολυβιού). Μπορεί να είναι κυκλικός ή ωοειδής, έχει μαλακή επιφάνεια με σαφή όρια. Μπορεί να είναι επίπεδος ή να προεξέχει. Ο συνήθης σπίλος έχει συνήθως ομοιόμορφο χρώμα, το οποίο μπορεί να είναι ροζ, καφέ ή μαύρο. Βέβαια υπάρχουν πάρα πολλά διαφορετικά είδη σπίλων, τα οποία έχουν το καθένα τις ιδιαιτερότητές του και που αναφέρονται στα πλαίσια αυτού του site.

Για τον λόγο αυτό μπορεί να υπάρχουν κάποια γενικά στοιχεία που αφορούν στην εικόνα των σπίλων όμως τίποτα δεν είναι απόλυτο και το κάθε είδος σπίλου έχει τις ιδιαιτερότητές του.

Βεβαίως. Ο κοινός σπίλος σπανίως μπορεί να μετατραπεί σε μελάνωμα, το οποίο είναι ο πιο σοβαρός τύπος κακοήθους βλάβης του δέρματος. Παρόλο που οι κοινοί σπίλοι δεν δημιουργούν κακοήθεια, τα άτομα που έχουν πάνω από πενήντα σπίλους έχουν αυξημένες πιθανότητες ανάπτυξης μελανώματος. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει τα άτομα αυτά να προσέξουν και να θορυβηθούν σε περίπτωση που δουν μεταβολή του σπίλου ως προς το χρώμα, το σχήμα και το μέγεθος.

Δυσπλαστικός σπίλος είναι ένας τύπος σπίλου που είναι διαφορετικός από τους συνήθεις σπίλους. Αλλιώς ονομάζεται και άτυπος σπίλος. Μπορεί να είναι μεγαλύτερος από ένα συνηθισμένο σπίλο, δηλαδή πάνω από 5χιλ και συνήθως παρουσιάζει ανομοιογένεια ως προς την επιφάνεια, τα όρια και το χρώμα. Μπορεί να αποτελείται από διαφορετικά χρώματα και να μην έχει ένα ενιαίο χρώμα. Η επιφάνεια μπορεί να είναι ελαφρώς ανώμαλη και τα όρια δεν είναι σαφώς καθορισμένα. Μπορεί να βρίσκονται σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος και συνήθως αφορούν περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο όπως είναι η πλάτη. Μπορούν βέβαια να βρίσκονται και σε μέρη που δεν είναι εκτεθειμένα στον ήλιο. Κάποια άτομα μπορεί να έχουν λίγους δυσπλαστικούς σπίλους άλλα και κάποια άλλα να έχουν πάρα πολλούς.

Βεβαίως μπορεί. Οι περισσότεροι δυσπλαστικοί σπίλοι δεν μετατρέπονται σε μελάνωμα. Συνήθως παραμένουν σταθεροί για όλη την διάρκεια της ζωής. Παρόλα αυτά σε λίγες περιπτώσεις μπορεί ένας δυσπλαστικός σπίλος να μετατραπεί σε μελάνωμα. Υπολογίζεται ότι τα άτομα που έχουν δυσπλαστικούς σπίλους έχουν δέκα φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα σε σχέση με αυτά που δεν έχουν. Όσους περισσότερους δυσπλαστικούς σπίλους έχει ένα άτομο τόσες οι πιθανότητες να αναπτύξει μελάνωμα.

Πρώτα από όλα πρέπει να κάνει πρόληψη. Δηλαδή θα πρέπει να αποφεύγει τον ήλιο και να φορά ρούχα ή αντηλιακές κρέμες όταν εκτίθεται σε αυτόν.

Οι γιατροί συστήνουν στα άτομα που έχουν πολλούς δυσπλαστικούς σπίλους να ελέγχουν τους σπίλους τους μία φορά το μήνα.

Εάν παρατηρήσουν

1)αλλαγή στο χρώμα,

2)αλλαγή στο μέγεθος,

3)αλλαγή στην όψη, στην υφή ή στο ύψος,

4)αλλαγή στην σύσταση δηλαδή να είναι πιο σκληροί,

5)κνησμό(φαγούρα),

6)να ματώνει,

σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει το άτομο να απευθυνθεί στον γιατρό ο οποίος θα κρίνει την επικινδυνότητα και τον τρόπο αντιμετώπισης. Τα άτομα που έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν μελάνωμα θα πρέπει να εξετάζονται από τον γιατρό κάθε έξι μήνες και να αυτοεξετάζονται μία φορά το μήνα. Μία εξέταση που μπορεί να βοηθήσει είναι η λεγόμενη χαρτογράφηση. Πρόκειται στην ουσία για φωτογράφηση των σπίλων. Αυτό βοηθάει ώστε σε περίπτωση που υπάρχει υποψία στο μέλλον αλλαγής του σπίλου να υπάρχει στο αρχείο η όψη αυτού ώστε να μπορεί να γίνει σύγκριση. Το ίδιο ισχύει και για τα άτομα που έχουν οικογενειακό ιστορικό μελανώματος τα οποία πρέπει να προσέρχονται κάθε τρεις έως έξι μήνες στο γιατρό για εξέταση.

Όχι. Συνήθως δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν όλοι οι δυσπλαστικοί σπίλοι σε ένα άτομο που έχει πολλούς από αυτούς. Ο λόγος είναι ότι πολύ λίγες φορές οι δυσπλαστικοί σπίλοι μετατρέπονται σε μελάνωμα. Άλλος λόγος είναι ότι ακόμη και εάν αφαιρεθούν δεν σημαίνει ότι αποφεύγει κανείς την πιθανότητα ανάπτυξης μελανώματος διότι αυτό μπορεί να αναπτυχθεί σε σημείο του δέρματος που δεν έχει σπίλο. Γι’ αυτό η σωστή αντιμετώπιση είναι η παρακολούθηση. Οι σπίλοι μπορούν να αφαιρούνται μόνο εάν υπάρχουν αλλαγές ως προς το χρώμα, σχήμα, μέγεθος ή εάν το μέγεθός τους είναι αρκετά μεγάλο.

Το μελάνωμα είναι ένας τύπος καρκίνου του δέρματος, το οποίο αναπτύσσεται στα μελανοκύτταρα. Είναι αρκετά επικίνδυνο διότι έχει την τάση να κάνει μεταστάσεις δηλαδή να εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος όπως οι πνεύμονες, το συκώτι, τα κόκαλα και ο εγκέφαλος. Σε όσο πιο αρχικό στάδιο αφαιρεθεί ένα μελάνωμα τόσο καλύτερη είναι η πορεία της νόσου. Εάν ένα μελάνωμα ανακαλυφθεί σε πολύ αρχικό στάδιο τότε θεραπεύεται δηλαδή δεν δημιουργεί κανένα πρόβλημα στο μέλλον. Στους άντρες το μελάνωμα συνήθως εμφανίζεται στο κεφάλι, στο λαιμό ή στην πλάτη ενώ στις γυναίκες κυρίως στην πλάτη και στις γάμπες. Άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα έχουν πολύ λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα σε σχέση με άτομα ανοιχτόχρωμου δέρματος.

Συνήθως, η πρώτη εικόνα ενός μελανώματος είναι μία αλλαγή σε χρώμα, σχήμα, μέγεθος. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί σαν μία καινούρια βλάβη που πρωτοεμφανίζεται στο δέρμα. Υπάρχει ο κανόνας A,B,C,D,E, ο οποίος περιγράφει τις ιδιαιτερότητες ενός μελανώματος. A Asymmetry, ασυμμετρία: το σχήμα της μισής βλάβης είναι διαφορετικό από το σχήμα της άλλης μισής. B Border: δηλαδή ασαφή όρια. Όταν τα όρια της βλάβης δημιουργούν εσοχές και προεξοχές. C Color, χρώμα: όταν το χρώμα δεν είναι ομοιόμορφο δηλαδή υπάρχουν περιοχές με μαύρο, καφέ ή ακόμα μαύρο, καφέ, ροζ, κόκκινο, μπλε ή ακόμα και άσπρο χρώμα. D Diameter, διάμετρος: όταν υπάρχει αλλαγή σε μέγεθος το οποίο συνήθως μεγαλώνει. Συνήθως τα μελανώματα έχουν πάνω από 6χιλ διάμετρο. E Evolving, ανάπτυξη: η βλάβη αλλάζει μέσα σε εβδομάδες ή λίγους μήνες. Τα μελανώματα διαφέρουν πολύ το ένα από το άλλο. Μερικά μπορεί να εμφανίζουν όλες τις παραπάνω παραμέτρους αλλά άλλα μπορεί μόνο μία ή δύο από αυτές.

Μπορείτε να δείτε μερικές εικόνες από μελανώματα οι οποίες είναι χαρακτηριστικές.

Ο μόνος τρόπος για να διαγνώσετε με σιγουριά το μελάνωμα είναι να αφαιρεθεί και να σταλεί για βιοψία, δηλαδή για εξέταση στο μικροσκόπιο. Η διαδικασία αυτή συνήθως είναι πολύ μικρή και γίνεται σε λίγα λεπτά στο ιατρείο του πλαστικού χειρουργού. Κατόπιν ο γιατρός στέλνει την βλάβη στον παθολογοανατόμο ο οποίος θα την ελέγξει κάτω από το μικροσκόπιο.

Προκειμένου να κάνει κανείς μία αυτοεξέταση θα πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες που δίνονται στην αντίστοιχη ενότητα (πώς να ελέγχετε το δέρμα σας για καρκίνο του δέρματος). Οι γιατροί συστήνουν στα άτομα να ελέγχουν το δέρμα τους σε όλες τις περιοχές του σώματος προσπαθώντας να παρατηρήσουν εάν υπάρχει μεταβολή σε κάποιο σπίλο ή εάν υπάρχει νεοεμφανισθείς σπίλος. Η αυτοεξέταση στα άτομα υψηλού ρίσκου καλό είναι να γίνεται μία φορά τον μήνα. Επίσης, καλό είναι να εξετάζονται από γιατρό μία φόρα στο τρίμηνο, στο εξάμηνο, στο έτος ανάλογα με το οικογενειακό ιστορικό, τον αριθμό και είδος των σπίλων και γενικότερα την πιθανότητα που έχουν να αναπτύξουν κακοήθες μελάνωμα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει κανείς να απευθύνεται στο πλαστικό χειρουργό ο οποίος είναι εξειδικευμένος για να μπορεί να κρίνει εάν πρόκειται για έναν σπίλο, ο οποίος είναι ακίνδυνος κι επομένως δεν πρέπει να ασχοληθεί κανείς μαζί του ή εάν υπάρχει η υποψία κακοήθειας οπότε θα πρέπει να αφαιρέσει τον σπίλο και να τον στείλει για βιοψία άμεσα.

Άτομα που έχουν τους παρακάτω παράγοντες έχουν αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης μελανώματος :

α) όταν έχουν δυσπλαστικούς σπίλους,

β) όταν έχουν πάνω από πενήντα κοινούς σπίλους,

γ) άτομα που είχαν στην ζωή τους ένα σοβαρό έγκαυμα από ήλιο,

δ) άτομα που κατά την διάρκεια της ζωής τους έχουν εκτεθεί πολύ σε ηλιακή ακτινοβολία,

ε) άτομα που έχουν κάνει πολύ ηλιοθεραπεία κατά την διάρκεια της ζωής τους

ζ) άτομα που έχουν κάνει πολύ solarium κατά την διάρκεια της ζωής τους, τα άτομα αυτά έχουν ακόμα μεγαλύτερη πιθανότητα ανάπτυξης μελανώματος εάν έχουν εκτεθεί σε μικρότερες ηλικίες από τριάντα ετών.

η) ατομικό ιστορικό: άτομα που είχαν μελάνωμα στο παρελθόν έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν και άλλο μελάνωμα στο μέλλον.

θ)οικογενειακό ιστορικό: άτομα που είχαν δύο ή παραπάνω κοντινά συγγενικά τους άτομα που ανέπτυξαν μελάνωμα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν μελάνωμα.

ι)δέρμα που κάνει εύκολα εγκαύματα: άτομα που έχουν ανοιχτόχρωμα δέρμα και το οποίο εύκολα δημιουργεί εγκαύματα στον ήλιο καθώς και τα άτομα που έχουν ανοιχτόχρωμο χρώμα μαλλιών και ματιών ή πολλές φακίδες στο σώμα έχουν αυξημένες πιθανότητες ανάπτυξης μελανώματος.

κ)φάρμακα: μερικά είδη φαρμάκων, όπως αντιβιοτικά, ορμόνες, ή αντικαταθλιπτικά αυξάνουν την ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο και μειώνουν την άμυνα του οργανισμού αυξάνοντας τις πιθανότητες ανάπτυξης μελανώματος.

Η προστασία από τον ήλιο μπορεί να γίνει ακολουθώντας τις οδηγίες που υπάρχουν στην ενότητα (πώς να προστατεύσετε το δέρμα σας από τον ήλιο). Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης μελανώματος είναι να μειώσει κανείς την έκθεση του στο ηλιακό φως και στα solarium.