Κακοήθεις βλάβες δέρματος

Κακοήθεις όγκοι του δέρματος

Ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί τον πιο συχνά εμφανιζόμενο από όλα τα είδη καρκίνου στον ανθρώπινο οργανισμό. Με τον όρο καρκίνος εννοούμαι τον υπερβολικά μεγάλο πολλαπλασιασμό των κυττάρων χωρίς έλεγχο σε μία συγκεκριμένη περιοχή του σώματος. Καθώς τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται με μεγαλύτερο αριθμό από ότι τα φυσιολογικά δημιουργούν στην περιοχή εκείνη μία μάζα από κύτταρα που ονομάζονται όγκος. Σε αντίθεση με τους καλοήθεις όγκους όπου ο πολλαπλασιασμός των κυττάρων είναι υπερβολικά μεγάλος αλλά ελεγχόμενος στους κακοήθεις όγκους αυτός ο πολλαπλασιασμός δεν ελέγχεται από τον οργανισμό. Για τον λόγο αυτό διεισδύουν στα γειτονικά όργανα καταστρέφοντας την λειτουργία τους.

Το πρόβλημα στον καρκίνο δεν είναι τόσο η ανάπτυξη του όγκου τοπικά αλλά οι μεταστάσεις. Το πρόβλημα της τοπικής ανάπτυξης λύνεται με χειρουργική αφαίρεση. Οι μεταστάσεις δεν μπορούν να ελεχθούν. Με τον όρο μετάσταση εννοούμε τα καρκινικά κύτταρα τα οποία έφυγαν από τον αρχικό όγκο και μέσω του αίματος ή της λέμφου μεταφέρθηκαν σε άλλες περιοχές του σώματος. Στην καινούρια τους εγκατάσταση αρχίζουν να αναπτύσσονται δημιουργώντας πρόβλημα στα γειτονικά όργανα.

 

Είδη καρκίνου του δέρματος

Οι κακοήθεις όγκοι χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με το είδος των κυττάρων από το οποίο προέρχονται. Τα βασικότερα είδη καρκίνου του δέρματος είναι τρία:

 

Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα Αλλιώς ονομάζεται και βασικυτταρικό επιθηλίωμα. Ονομάζεται έτσι διότι προέρχεται από τη βασική στοιβάδα του δέρματος. Πρόκειται για το συχνότερο είδος καρκίνου του δέρματος αλλά και το λιγότερο επιθετικό. Θα λέγαμε μάλιστα ότι βρίσκεται στο όριο μεταξύ κακοήθειας και καλοήθειας. Συμπτώματα Η εικόνα του είναι αυτής μίας πληγής, η οποία με τον καιρό φαίνεται να βελτιώνεται αλλά ξαναπαρουσιάζεται, μπορεί να ματώνει και με το πέρασμα του χρόνου σιγά-σιγά γίνεται μεγαλύτερη. Αναπτύσσεται με πολύ αργό ρυθμό δηλαδή για να διπλασιαστεί σε μέγεθος συνήθως απαιτούνται ένα με δύο χρόνια. Αφορά περιοχές όπως το πρόσωπο και ο λαιμός, που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο. Στην επιφάνεια της η βλάβη έχει πλούσια αγγείωση και φαίνονται μικρά αγγειάκια. Θεραπεία Η αφαίρεση της βλάβης είναι και θεραπεία αυτής διότι όπως είπαμε δεν κάνει μεταστάσεις. Αυτό σημαίνει ότι αφαιρώντας τη βλάβη δεν ξαναεμφανίζεται κι επομένως το πρόβλημα θεωρείται ότι παύει να υπάρχει. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται όταν η περιοχή στην οποία εμφανίζεται η βλάβη βρίσκεται κοντά σε μάτια, στόμα, μύτη ή γενικότερα ή γενικότερα σε ιδιαίτερα ευαίσθητα όργανα. Εκεί απαιτείται η παρέμβαση του πλαστικού χειρουργού, ο οποίος θα μπορέσει να αφαιρέσει αφενός τη βλάβη και αφετέρου να καλύψει τη βλάβη με τρόπο που να μην δημιουργούνται λειτουργικά προβλήματα.
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα Οφείλει την ονομασία του στο ότι προέρχεται από την ακανθώδη στοιβάδα του δέρματος. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος αλλά και των κοιλοτήτων όπως είναι το στόμα. Ιδιαίτερη συχνή εντόπισή του είναι τα χείλη. Μπορεί να αναπτυχθεί κατά μήκος όλου του πεπτικού συστήματος, των πνευμόνων, του στόματος, οισοφάγου, ουροδόχου κύστεως, προστάτη, στο γυναικείο κόλπο, στον τράχηλο της μήτρας κ.α. Ο όγκος παρουσιάζεται με πολλές διαφορετικές μορφές. Συμπτώματα Συνήθως η βλάβη του ακανθοκυτταρικού καρκίνωματος είναι ασυμπτωματική. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει πόνος, δεν υπάρχει κνησμός (φαγούρα) δηλαδή γενικά τη βλάβη δεν την αισθάνεται ο ασθενής. Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να διαφέρει πάρα πολύ από περίπτωση σε περίπτωση. Ίσως κανένας άλλος όγκος δεν μπορεί να παρουσιάζεται με τόσες διαφορετικές εικόνες. Η συνηθισμένη εικόνα είναι μία πληγή, η οποία δεν κλείνει. Μπορεί όμως να παρουσιάζεται και σαν μία πλάκα δέρματος, η οποία αυξάνεται αργά.  Ο όγκος μπορεί να βρίσκεται βαθύτερα σε σχέση με το δέρμα που τον περιβάλλει και κατά αυτόν τον τρόπο να διηθεί τους από κάτω ιστούς. Συνήθως εμφανίζεται σε περιοχές που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο όπως το κρανίο στην περιοχή του τριχωτού της κεφαλής όταν τα μαλλιά απουσιάζουν, στο χείλος και στην άνω επιφάνεια του αυτιού. Ιδίως στο χείλος παρουσιάζεται αρκετά συχνά και με εικόνα μίας πληγής η οποία δεν κλείνει και πολλές φορές ματώνει. Επίσης, παρουσιάζεται σχετικά συχνά σε ασθενείς που έχουν κατασταλμένο ανοσοποιητικό. Σε αντίθεση με το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα μπορεί να δώσει μεταστάσεις. Θεραπεία Συνήθως τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα αφαιρούνται χειρουργικά. Η ακτινοβολία μπορεί να θεωρηθεί επίσης ως ένας τρόπος αντιμετώπισης. Η αλοιφή imiquimod (Aldara) μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να χρησιμοποιηθεί επίσης όταν το καρκίνωμα είναι σε αρχικό στάδιο. Η πιο ριζική φυσικά θεραπεία θεωρείται η χειρουργική αφαίρεση. Το είδος της θεραπείας θα το αποφασίσει ο γιατρός με βάση τα ογκολογικά χαρακτηριστικά του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος. Πρόγνωση Η πορεία και η εξέλιξη της θεραπεία του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: η υποκατηγορία του καρκινώματος, το είδος της θεραπείας, η περιοχή στην οποία βρίσκεται, η βαρύτητα της κατάστασης, πιθανά άλλα νοσήματα που έχει το συγκεκριμένο άτομο, η κατάσταση του ανοσοποιητικού του και διάφορα άλλα. Κάποια είδη ακανθοκυτταρικού καρκινώματος έχουν αρκετά καλή πορεία στο χρόνο και κάποια άλλα όχι. Για παράδειγμα η εντόπιση του ακανθοκυτταρικού καρκινώματος στα γεννητικά όργανα έχει πολύ δυσμενέστερη εξέλιξη σε σχέση με άλλες περιοχές. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην αναστολή που έχουν τα άτομα αυτά και στην καθυστερημένη προσέλευση λόγω του ότι αποφεύγουν οποιαδήποτε διαδικασία στα γεννητικά τους όργανα. Εάν η διάγνωση γίνει εγκαίρως μόνο ένα μικρό ποσοστό περίπου 4% των ακανθοκυτταρικών καρκινωμάτων δημιουργεί μεταστάσεις (είναι αυτές που θα δημιουργήσουν τα περαιτέρω προβλήματα). Τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα του οισοφάγου έχουν μία πολύ χειρότερη πρόγνωση, που σημαίνει ότι τα μισά περίπου άτομα δεν επιβιώνουν πέραν της πενταετίας.